Systemy wykrywania i sygnalizacji pożaru (SAP)

System wykrywania i sygnalizacji pożaru SAP i SSP

Systemy alarmu pożaru (SAP), lub systemy sygnalizacji pożaru (SSP) to systemy, których zadaniem jest wykrywanie zagrożenia pożarowego, a następnie przekazywanie informacji o zagrożeniu do elementów sterujących systemu, a także informowanie o zagrożeniu służb i osób przebywających w chronionym budynku.

Dzięki tak skoordynowanemu działaniu systemów sygnalizacji pożaru możliwe jest sprawne zapobieganie rozprzestrzeniania się ognia, szybkie reagowanie i zwiększanie szans na zminimalizowanie strat związanych z pożarem, a także ochranianie zdrowia i życia osób przebywających w zagrożonych strefach budynku.

Elementy systemu sygnalizacji pożaru

Wszystkie funkcje informacyjne i monitorujące wykonywane są przez centralę systemu SAP połączoną z odpowiednimi modułami funkcyjnymi. Centrala (CSP) to główny komputer systemu, który gromadzi oraz analizuje dane gromadzone przez urządzenia detekcyjne i na tej podstawie wykonuje zaprogramowane operacje sterownicze i sygnalizacyjne.

Centrala CSP

Centralki CSP pozwalają na swobodną konfigurację scenariusza działania systemu w sytuacji wystąpienia zagrożenia pożarowego. Wyposażone są także w moduły diagnostyczne i panele z wyświetlaczami, które pozwalają na identyfikację i obsługę zdarzeń. Centrale CSP dostosowywane są do liczby połączonych z nimi modułów i urządzeń. Najbardziej rozbudowane są w stanie obsłużyć tysiące elementów oraz sterowań, podczas gdy najmniejsze centralki zaprojektowane są do obsługi kilkunastu elementów.

Sygnalizatory

Kolejnym elementem systemów SAP są sygnalizatory, które emitują sygnały akustyczne i optyczne, a także akustyczno-optyczne. Sygnalizatory pobudzają się w momencie wykrycia pożaru przez czujki systemu. Innym sposobem na dźwiękową sygnalizację pożaru jest połączenie systemu SAP z systemem DSO.

Ręczne ostrzegacze pożarowe ROP

ROP to czerwone przyciski, których załączenie przez użytkownika natychmiastowo uruchamia system SAP. Ich użycie oraz rozmieszczenie w obrębie chronionego budynku regulują normy projektowe.

Moduły monitorujące i sterujące

Moduły systemu SAP monitorują oraz sterują pracą urządzeń peryferyjnych włączonych w obrębie systemu SAP. Moduły monitorujące i sterujące mogą m.in.:

• wyłączyć urządzenia niebezpieczne i rozprzestrzeniające pożar – np. urządzenia elektryczne, grzewcze czy gazowe,
• sprowadzić windy na parter budynku,
• uruchomić urządzenia gaszące,
• otworzyć klapy oddymiające i bramy napowietrzające,
• zamknąć klapy i bramy odcinające,
• otworzyć bramy i drzwi ewakuacyjne,
• przekazać informację o pożarze zarządcy obiektu i straży pożarnej.

Czujki

Czujki to bez wątpienia jeden z ważniejszych komponentów systemów SAP. Pozwalają one na sprawną i skuteczną detekcję zagrożeń. Czujki powinny być dobierane na podstawie rozkładu architektonicznego budynku, warunków w nim panujących, wahań temperatur, układów wentylacji i ogrzewania, czy stopnia zagrożenia budynku pożarem.

Wyróżnia się kilka podstawowych rodzajów czujek stosowanych w systemach SAP. Są to: czujki optyczne dymu, czujki jonizacyjne, czujki ciepła, czujki płomienia, czujki liniowe, czujki multisensorowe oraz czujki zasysające.

Czujki optyczne dymu wykrywają dym widzialny, który jest emitowany w pierwszej fazie powstawania pożaru, a także pozwalają na szybkie zidentyfikowanie jego źródła jeszcze przed rozprzestrzenieniem się otwartego ognia. Ich zasada działania polega na wykryciu aerozoli widzialnych poprzez rejestrację promienia rozproszonego.

Czujki jonizacyjne również pobudzane są przez emitowany dym, jednak ich pobudzanie polega na zmniejszeniu prądu jonizacji powietrza wywołanego cząstkami dymu. Ten rodzaj czujek nie jest zalecany do stosowania w miejscach, które są narażone na zmiany wilgotności, temperatury i ciśnienia.

Czujki liniowe skonstruowane są z nadajnika i odbiornika oraz lustra zamontowanego po drugiej stronie chronionego obszaru. Działają na zasadzie emisji wiązki promieniowania podczerwonego i pobudzają się, gdy dym lub inne produkty związane z rozwojem pożaru zaburzą drogę wiązki światła między odbiornikiem i nadajnikiem.

Czujki ciepła pobudzane są przez gwałtowny wzrost temperatury lub przekroczenie jej wartości progowej. Są mniej czułe w porównaniu do czujek optycznych i działają pobudzają się dopiero w dalszych fazach rozwoju pożaru.

Czujki płomienia wykrywają promieniowanie podczerwone emitowane przez płomień, a ze względu na swoją zasadę działania stosowane są stosunkowo rzadko.

Czujki zasysające zasysają powietrze i analizują jego skład. Po wykryciu cząstek występujących podczas pożaru, pobudzają się.

Czujki multisensorowe to kombinacja kilku sensorów w jednym urządzeniu - np. optycznego i temperaturowego.